„Dzięki temu, że masz nerwy Twój organizm działa bez przerwy“
Wysiłek fizyczny nie może odbywać się bez udziału układu nerwowego, a już po jego krótkim okresie trwania zauważalne są pozytywne zmiany w zakresie koordynacji nerwowo -mięśniowej, szybkości uczenia się czynności ruchowych, poprawy koncentracji czy zwiększenia siły skurczu mięśni i możliwości poznawczych danego osobnika. Regularna i właściwie dozowana aktywność fizyczna przyczynia się do powstawania nowych neuronów (komórek nerwowych odpowiedzialnych m.in. za odbieranie bodźców, czytanie i pisanie, każdy ruch ciała i praktycznie wszystkie pozostałe czynności) w procesie neurogenezy – mózg posiada nerwowe komórki macierzyste, z których mogą powstawać nowe, dojrzałe neurony i komórki glejowe, a także oddziałuje ochronnie, opóźniając zmiany starcze zachodzące w tym układzie. Komórki glejowe są odpowiedzialne m.in. za dostarczanie do neuronów substancji odżywczych, usuwanie z nich zbędnych metabolitów, wytwarzanie osłonek mielinowych – bardzo szybkie przesyłanie impulsów w układzie nerwowym, a komórki Schwanna (należące do gleju) w przypadku uszkodzenia włókien obwodowego układu nerwowego przyczyniają się do ich regeneracji.
Bieganie, a także właściwie zaprogramowane ćwiczenia, stymulują według neurologów mózg do wytwarzania istoty szarej (zwanej też substancją szarą – skupisko komórek nerwowych), która z istotą białą tworzy ośrodkowy układ nerwowy, co przyczynia się do zwiększenia zdolności poznawczych, a także wpływa na spowolnienie powiązanego z procesem starzenia się pogarszania się funkcji poznawczych. „Przypuszcza się, że ćwiczenia mają związek ze zwiększonym dopływem krwi do mózgu lub wyższym stężeniem hormonów wydzielanych na skutek aktywności fizycznej. Ruch redukuje również stres, hamujący neurogenezę za pośrednictwem kortyzolu. Aktywność fizyczna wpływa na wzrost tempa podziałów komórkowych, zwiększa liczbę komórek powstałych w hipokampie oraz ich czas przeżycia” (Latacz A. „Neurogeneza w dorosłym mózgu” Wszechświat, t. 115, nr 1–3/2014).
Hipokamp wchodzi w skład struktur korowych i podkorowych mózgu i jest odpowiedzialny za pamięć, a szczególnie za przenoszenie informacji z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej.
Systematyczna aktywność fizyczna stanowi dla układu nerwowego system bodźcowania, który jest niezbędny dla jego prawidłowego funkcjonowania, utrzymania wewnętrznej równowagi (homeostazy) i podtrzymywania wszystkich procesów życiowych.
Tempo neurogenezy obniżają m.in.: długotrwałe niedobory snu, wysoki poziom hormonów steroidowych – spowodowany najczęściej stresem, niewłaściwe odżywianie (ograniczenie spożywanych kalorii przedłuża żywotność komórek, ich redukcja o 30–40% wzmacnia procesy stymulacyjne neurogenezy), częstość spożywanych posiłków i ich struktura (Latacz 2014).
Systematycznie podejmowana aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na rozwój dodatkowych gałązek nerwowych prowadzących do włókien mięśniowych, przez co zwiększa się tzw. czucie głębokie (Raczek J., Mynarski W., Ljach W. 2003. Kształtowanie i diagnozowanie koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF, Katowice.), a także przyspieszenie dojrzewania układu ośrodkowego i usprawnienie funkcjonowania jego części obwodowej, ponieważ regularne ćwiczenia stymulują „…rozwój ośrodków ruchowych w mózgu, wzrost szybkości przewodzenia bodźców, poprawę koordynacji nerwowo-mięśniowej, nasilenie mechanizmów czucia głębokiego, zwiększenie wrażliwości analizatorów wzrokowych, słuchowych i kinetycznych, usprawnienie procesów regulacyjnych w narządach wewnętrznych przed, w trakcie i po wysiłku. Stymulacyjny wpływ aktywności fizycznej na rozwój układu nerwowego będzie miał miejsce wtedy, kiedy odpowiednie bodźce ruchowe skorelowane będą równolegle z procesami jego dojrzewania. Układ nerwowy jest podatny na stymulację tylko w początkowym okresie życia. Dlatego tak ważne jest prawidłowe sterowanie aktywnością ruchową u osobników młodych, gdyż jej ograniczenia mogą w istotny sposób zaważyć na ich rozwoju” (Walaszek R. 2016. Wpływ aktywności fizycznej na organizm. Red.
T. Kasperczyk, D. Mucha. (W:) Zarys Kinezjologii. Wydawnictwo JET, Kraków).
Ćwiczenia fizyczne przyczyniają się do redukcji obciążeń psychoemocjonalnych i wzrostu szybkości przewodzenia bodźców nerwowych. Wpływają na tempo podejmowania decyzji, przyspieszenie planowania, zmniejszają poziom lęku, obniżają poziom stanów depresyjnych, oddziałują pozytywnie na jakość snu, a także opóźniają rozwój chorób degeneracyjnych układu nerwowego (np. choroby Alzheimera i Parkinsona).
Chcesz zadbać o swoje zdrowie, postaw na: aktywność fizyczną, właściwe odżywianie i suplementację oraz nawadnianie organizmu!
