„Jak długo należy wzmacniać odporność? Do stanu, kiedy będziesz odporny“
Umiarkowany i systematyczny wysiłek fizyczny, równolegle z odpowiednią dietą mają istotny wpływ na układ immunologiczny, zwiększając odporność organizmu na zachorowania, kształtując funkcjonowanie odporności swoistej (nabytej). W jego następstwie wzrasta częstość skurczów serca, zwiększa się głębokość i częstość oddechów, a także zachodzą zmiany hormonalne i metaboliczne – wydzielanie adrenaliny, polepszenie wskaźników krwi, zwiększenie liczby białych krwinek. Układ odpornościowy jest drugim po układzie nerwowym istotnym integrującym systemem organizmu człowieka.
Odporność organizmu to kompleks jego zdolności do obrony przed czynnikami chorobotwórczymi, zarówno zewnętrznymi: bakteriami, wirusami, toksynami, jak i wewnętrznymi, czyli zmutowanymi komórkami.
Układ odpornościowy (immunologiczny) równolegle do funkcji obronnej sprawuje funkcje regulacyjne, których upośledzenie może być przyczyną procesów chorobowych zachodzących w organizmie człowieka. Prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny jest tarczą obronną ludzkiego organizmu i gwarancją zdrowia, dlatego należy bezwarunkowo go wspomagać potęgując linie obrony własnego organizmu. Organizm człowieka jest wyposażony w dwie linie obrony: mechanizmy odporności nieswoistej (wrodzonej) i mechanizmy odporności swoistej (nabyte). Odporność nieswoista – wrodzona skierowana jest przeciw obcym antygenom, przede wszystkim drobnoustrojom i stanowi najstarszą linię obrony pozwalającą odróżnić antygeny własne od obcych. Należą do niej np.: skóra, błony śluzowe, kwas solny w soku żołądkowym. Komórki układu odpornościowego ulokowane są m.in. w grasicy, śledzionie i węzłach chłonnych. Odporność swoista – nabyta jest o wiele bardziej skomplikowaną linią obrony i kształtuje się po narodzinach. Gdy chorobotwórcze patogeny pokonają pierwszą linię obrony, układ immunologiczny zaczyna wytwarzać komórki, które identyfikują i niszczą wszystkie „ciała obce“, które dostały się do ustroju przez błony śluzowe nosa, gardła, przewodu pokarmowego czy innymi drogami. Komórki odpornościowe powstają w różnych organach i mają swoje specjalizacje: monocyty – krwinki białe produkowane w szpiku kostnym, gdy dostrzegą antygen, zbliżają się do niego, przekształcają się w makrofagi – neutralizują antygen i przekazują informacje o jego pojawieniu się limfocytom. Limfocyty T dojrzewające w grasicy „informują“ inne komórki o obecności antygenów oraz bezpośrednio zwalczają je. Limfocyty B powstające w szpiku kostnym, śledzionie i węzłach chłonnych produkcją przeciwciała, które niszczą bakterie i wirusy.
Własną odporność buduje się poprzez szczepienie się przeciwko danej chorobie, chorując na nią lub po wstrzyknięciu surowicy odpornościowej z gotowymi przeciwciałami, ponieważ organizm zakażony, np. wirusem, czy bakterią koduje tzw. komórki pamięci immunologicznej. Następnym razem, gdy ten drobnoustrój go zaatakuje, zostanie przez system immunologiczny organizmu rozpoznany i zneutralizowany. Komórki układu odpornościowego chronią ustrój przed czynnikami chorobotwórczymi zewnętrznymi: bakteriami, wirusami, toksynami oraz wewnętrznymi, np. komórkami nowotworowymi. Niewłaściwe odżywianie, stres, kumulujące się zmęczenie i brak aktywności fizycznej sprzyjają infekcjom wirusowym.
Jak wzmocnić układ immunologiczny, a tym samym odporność organizmu?
W organizmie ludzkim krążą miliardy komórek odpornościowych, ich zadaniem jest identyfikacja i niszczenie ciał obcych (antygenów), które wtargnęły do ustroju przez błony śluzowe gardła, nosa i przewód pokarmowy, czyli także wirusów i bakterii. Komórki te powstają w różnych organach i spełniają swoje zadania, jeżeli układ immunologiczny jest sprawny, co nie znaczy, że nie należy go wspomagać i doskonalić. Nawet najlepsze strategie dla zdrowia zawiodą, jeżeli nie będą realizowane w oparciu o prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny, który można i należy wzmacniać przez prozdrowotny styl życia. Od wieków stosowano w celu podniesienia naturalnej odporności organizmu preparaty: ziołowe, z aloesu, pokrzywy, korzenia, żeń-szenia, lipy, czosnku, cebuli, curry, oregano, czerwonej papryki czy imbiru. Współcześnie należy unikać jedzenia typu „fast food“ oraz produktów przetworzonych, a także wszystkich tych, które zawierają „chemię“ zmniejszającą odporność organizmu i obniżającą poziom reakcji obronnych układu immunologicznego. Siła odporności zależy w znacznej mierze od codziennej dawki witamin i minerałów. Należy pamiętać o naturalnych źródłach tych substancji, ale nie można zapominać o suplementach diety, które uzupełniają codzienny jadłospis, ale przede wszystkim dostarczają do organizmu to, co dla niego niezbędne dla zachowania zdrowia i maksymalnej mobilizacji układu immunologicznego.
Dbając o swoje zdrowie należy „postawić“ świadomie na profilaktykę w postaci aktywności fizycznej i suplementacji, co wpływa na aktywność czynników odporności nieswoistej, choć wpływ aktywności fizycznej na swoiste i nieswoiste reakcje układu odpornościowego różnicuje intensywność i czas trwania wysiłku. Długotrwałe i intensywne ćwiczenia obniżają okresowo zdolności odpornościowe organizmu, głównie na skutek zwiększenia wydzielania kortyzolu i adrenaliny, które hamują czynności limfocytów NK i T oraz zmniejszają ilość aktywnych limfocytów i granulocytów (Eberhardt 2008).
Chcesz zadbać o swoje zdrowie, postaw na:
aktywność fizyczną, właściwe odżywianie i suplementację oraz nawadnianie organizmu.
