„Śniadanie zjedz sam, obiadem podziel się z przyjacielem, a kolację oddaj wrogowi“
Łaknienie – apetyt, to przede wszystkim chęć, pragnienie spożycia określonego pożywienia o określonym składzie, na który „zgłasza“ zapotrzebowanie organizm. Utożsamiany jest często z głodem, co nie jest właściwym pojmowaniem istniejącego problemu, ponieważ głód jest fizjologicznym zapotrzebowaniem na pokarm, a nie „zachcianką psychologiczną“ osobnika w sferze zaspokojenia określonych potrzeb. Za regulację apetytu odpowiada układ limbiczny, a jego zaburzenia występują najczęściej jako skrajne przypadki:
- braku apetytu – spowodowanego najczęściej stałym uczuciem sytości i podłożem chorobowym,
- nadmiernym apetytem – którego następstwem jest często otyłość, a podłożem niewłaściwe nawyki żywieniowe i brak aktywności fizycznej.
Od czego zależy łaknienie?
Podlega wpływom środowiskowym, wśród których wyróżnia się: temperaturę, aktywność fizyczną, przyzwyczajenia i dostępność jedzenia, nawyki żywieniowe oraz jakość pożywienia. Niska temperatura zwiększa, a wysoka zmniejsza łaknienie. Intensywny, krótki wysiłek zmniejsza łaknienie, ale długotrwały zwiększa zapotrzebowanie na pokarm. Przyczynami zaburzenia łaknienia (braku apetytu) u dzieci są najczęściej błędy żywieniowe popełniane przez rodziców, wśród których dominuje zmuszanie do jedzenia, zaś u dorosłych przyczyną może być np. depresja. Wzmożony apetyt może być natomiast wynikiem: niewłaściwego stylu życia, długotrwałego stresu, permanentnego niedosypiania, nieregularnego spożywania posiłków i w niewłaściwych odstępach czasowych (także w niewłaściwych porach doby), niewłaściwej struktury spożywanego pożywienia, a także następstwem chorób somatycznych i psychicznych. To dysfunkcja, która zdecydowanie częściej występuje w społeczeństwie, a poprzez nadwagę i otyłość koreluje ze wszystkimi chorobami cywilizacyjnymi, od postawy ciała zaczynając, a na nowotworach kończąc.
Zmniejszanie masy ciała poprzez stosowanie całej gamy diet jest najczęściej skazane na niepowodzenie, ponieważ żołądek i układ pokarmowy przyzwyczajone i „uzależnione“ od większych porcji na ich zmniejszone dostarczanie reagują efektem narastającego uczucia głodu. Można wpłynąć w sposób naturalny na wysyłanie do mózgu sygnałów o sytości, co w efekcie pozwoli na zmniejszenie spożywanych porcji żywności ze zniwelowanym ryzykiem powrotu uczucia głodu, np. poprzez dodanie do posiłku porcji awokado (uwaga na możliwe podniesienie cholesterolu – owoc sprzyjający wytwarzaniu cholesterolu i zawierający najwięcej tego związku spośród dostępnych na rynku owoców „Nutrition Journal“).
Walka z nadwagą i otyłością wymaga cierpliwości i wytrwałości, a często w „przejadaniu się“ i „podjadaniu“ między posiłkami lub w nocy, pomocne mogą okazać się suplementy hamujące łaknienie (szczególnie na początku etapu „odchudzania“, przyzwyczajenie organizmu do spożywania mniejszych porcji). Ich dobór będzie uzależniony od przyczyny problemu, pomoże również wprowadzenie odpowiednio zbilansowanej diety, która będzie miała podstawowy wpływ na zmniejszenie masy ciała. Stosowane na jej zmniejszenie leki hamują łaknienie wpływając na wyrównanie poziomu hormonu serotoniny, który zmniejsza uczucie głodu, zaś suplementy diety hamujące apetyt zmniejszają uczucie głodu m.in. poprzez wypełnienie przewodu pokarmowego i „utrzymywanie“ uczucia sytości (wpływają na metabolizm i gospodarkę węglowodanową). Preparaty zmniejszające łaknienie zawierają najczęściej w składzie: błonnik (pęcznieje w żołądku, zmniejsza apetyt, ułatwia trawienie), chitosan (wysoki wskaźnik pęcznienia), inulinę (funkcja błonnika pokarmowego), hoodia gordoni (zawiera substancję oddziałującą na mózg, która hamuje łaknienie), pektyny (wiążą się z wodą i zwiększają objętość treści pokarmowej, przez co przedłużają uczucie sytości), ocet jabłkowy (przyspiesza tempo przemiany materii, zwiększa spalanie tłuszczu, zmniejsza apetyt), chrom (reguluje poziom glukozy we krwi – zmniejsza apetyt na duże dawki kalorii – cukier). Stosowanie powyższych środków w walce z nadmiernym apetytem, a w konsekwencji z nadwagą i otyłością jest najczęściej skuteczne w fazie początkowej „odchudzania“, dlatego powinno się je łączyć ze zbilansowaną dietą i aktywnością fizyczną, a przede wszystkim indywidualnie dobierać po konsultacji ze specjalistą, aby wykluczyć przeciwwskazania przy ewentualnie istniejących jednostkach chorobowych.
Chcesz zadbać o swoje zdrowie postaw na właściwe odżywianie, aktywność fizyczną, nawadnianie i suplementację!
