Immunologia jest dziedziną nauki z pogranicza medycyny i biologii. Naukowcy w jej obszarze zajmują się biologicznymi, a także biochemicznymi podstawami reakcji odpornościowo-obronnej organizmu na patogeny oraz substancje i ciała obce ustrojowi człowieka, jak np. toksyny. Istotne są prawidłowości takich reakcji i ewentualne ich zaburzenia. Odporność organizmu to kompleks jego zdolności do obrony przed czynnikami chorobotwórczymi, zarówno zewnętrznymi: bakteriami, wirusami, toksynami, jak i wewnętrznymi, czyli zmutowanymi komórkami.
Układ odpornościowy (immunologiczny) równolegle do funkcji obronnej sprawuje funkcje regulacyjne, których upośledzenie może być przyczyną procesów chorobowych zachodzących w organizmie człowieka. Prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny jest tarczą obronną ludzkiego organizmu i gwarancją zdrowia, dlatego należy bezwarunkowo go wspomagać potęgując linie obrony własnego organizmu. Organizm człowieka wyposażony jest w dwie linie obrony, mechanizmy odporności nieswoistej (wrodzonej) i mechanizmy odporności swoistej (nabyte). Odporność nieswoista – wrodzona skierowana jest przeciw obcym antygenom, przede wszystkim drobnoustrojom i stanowi najstarszą linię obrony pozwalającą odróżnić antygeny własne od obcych. Należą do niej np.: skóra, błony śluzowe, kwas solny w soku żołądkowym. Komórki układu odpornościowego ulokowane są m.in. w grasicy, śledzionie, węzłach chłonnych. Odporność swoista – nabyta jest o wiele bardziej skomplikowaną linią obrony i kształtuje się po narodzinach. Gdy chorobotwórcze patogeny pokonają pierwszą linię obrony, układ immunologiczny zaczyna wytwarzać komórki, które identyfikują i niszczą wszystkie ,,ciała obce”, które dostały się do ustroju przez błony śluzowe nosa, gardła, przewodu pokarmowego, czy innymi drogami. Komórki odpornościowe powstają w różnych organach i mają swoje specjalizacje: monocyty – krwinki białe produkowane w szpiku kostnym, gdy dostrzegą antygen, zbliżają się do niego, przekształcają się w makrofagi – neutralizują antygen i przekazują informacje o jego pojawieniu się limfocytom. Limfocyty T dojrzewające w grasicy informują inne komórki o obecności antygenów oraz bezpośrednio zwalczają je. Limfocyty B powstające w szpiku kostnym, śledzionie i węzłach chłonnych produkcją przeciwciała, które niszczą bakterie i wirusy.
Własną odporność buduje się poprzez szczepienie się przeciwko danej chorobie, chorując na nią lub po wstrzyknięciu surowicy odpornościowej z gotowymi przeciwciałami, ponieważ organizm zakażony, np. wirusem, czy bakterią koduje tzw. komórki pamięci immunologicznej. Następnym razem, gdy ten drobnoustrój go zaatakuje, zostanie przez system immunologiczny organizmu rozpoznany i zneutralizowany. Komórki układu odpornościowego chronią ustrój przed czynnikami chorobotwórczymi zewnętrznymi: bakteriami, wirusami, toksynami, oraz wewnętrznymi, np. komórkami nowotworowymi. Niewłaściwe odżywianie, stres, kumulujące się zmęczenie i brak aktywności fizycznej sprzyjają infekcjom wirusowym.
Jak wzmocnić układ immunologiczny, a tym samym odporność organizmu?
W organizmie ludzkim krążą miliardy komórek odpornościowych, ich zadaniem jest identyfikacja i niszczenie ciał obcych (antygenów), które wtargnęły do ustroju przez błony śluzowe gardła, nosa i przewód pokarmowy, czyli także wirusów i bakterii. Komórki te powstają w różnych organach i spełniają swoje zadania, jeżeli układ immunologiczny jest sprawny, co nie znaczy, że nie należy go wspomagać i doskonalić.
Nawet najlepsze strategie dla zdrowia zawiodą, jeżeli nie będą realizowane w oparciu o prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny, który można i należy wzmacniać przez prozdrowotny styl życia. Od wieków stosowano w celu podniesienia naturalnej odporności organizmu preparaty ziołowe, z aloesu, pokrzywy, korzenia, żeń-szenia, lipy, czosnku, cebuli, curry, oregano, czerwonej papryki, imbiru. Współcześnie należy unikać fast foodów oraz produktów przetworzonych, a także wszystkich tych, które zawierają ,,chemię” zmniejszającą odporność organizmu i obniżającą poziom reakcji obronnych układu immunologicznego. Siła odporności zależy w znacznej mierze od codziennej dawki witamin i minerałów. Należy pamiętać o naturalnych źródłach tych substancji, ale nie można zapominać o suplementach diety, które uzupełniają codzienny jadłospis, ale przede wszystkim dostarczają do organizmu to co dla niego niezbędne dla zachowania zdrowia i maksymalnej mobilizacji układu immunologicznego. Za brak chorób odpowiedzialny jest przede wszystkim układ odpornościowy, dlatego osoba dbająca o swoje zdrowie powinna postawić świadomie na profilaktykę w postaci aktywności fizycznej i suplementację zamiast leczenia.
